Neden Matta, Markos, Luka, Yuhanna
Peki, ama neden dört müjde vardır? Daha çok mucizeler ve benzetmelere yer açmak için bütün tekrarlar çıkartılıp neden bir tek uzun müjde yazılmamış? Aslında, müjdelerin “uyumunu sağlama” ya da dördünü bir araya getirme çabaları, Tatyan'ın ikinci yüzyıldaki, Yunanca “dördünün içinden” anlamına gelen “Diatessaron” a kadar uzanır. İrenyus, evrenselliğin sayısı olduğundan dünyanın dört bucağı ve dört rüzgârına uysun diye dört müjde olduğu hakkında bir teori ileri sürmüştür. Birçokları, özellikle de sanatçılar, dört müjde kitapçığıyla, Hezekiel ve Esinlenme kitapçıklarındaki dört sembol arasında olduğu ileri sürülen paraleli takdir ederler: Aslan, Öküz (ya da dana), İnsan, Kartal. Ancak bunlar, farklı Mesih İmanlıları tarafından, Müjdelerle çok farklı biçimlerde benzeştirilirler.
Bu sıfatlar eğer geçerli iseler ki sanatta öyle olduğu söylenir, Aslan en iyi biçimde, Yahuda Aslanının “Kraliyet Müjdesi” olan Matta'ya uyar. “Öküz” bir yük hayvanı olduğundan, “Hizmetkârın Müjdesi” olan Markos’a iyi uyar. “İnsanoğlunun Müjdesi” olan Luka'da anahtar kişilik “İnsanıdır”. Standart Handbook of Synonyms, Antonyms & Prepositions (Anlamdaş ve zıt anlamlı sözcükler ve edatların standart el kitabi) bile, yüksek ruhsal görünümün bir amblemi olarak Yuhanna'nın sıfatının “Kartal” olduğunu söyler. Neden dört müjde sorusuna herhalde en iyi yanıt, Kutsal Ruh’un dört farklı insan grubuna ulaşmak istemesidir. Bu dört eski insan tipinin günümüzde çağdaşları bulunmaktadır. Herkes Matta’nın, Yahudilerin Müjdesi olduğu konusunda görüş birliği içindedir. Eski Antlaşma’dan alıntılar, ayrıntılı tartışmalar, Rabbimizin soy ağacı ve geneldeki Yahudi tarzı yeni bir okur tarafından bile hemen fark edilir. Markos, Roma İmparatorluğunun başkenti olan Roma'da, Romalıları ve Romalılar gibi, etkinliği düşünceden daha fazla seven insanları hedef alarak yazmıştı. Bu yüzden, Müjdesinde mucizelere çok, benzetmelere ise az yer verir. Bu Müjdenin soy ağacına ihtiyacı yoktur. Çünkü hangi Romalı, bir Yahudi'nin soyağacıyla ilgilenirdi ki? Luka’nın müjdesi belli ki, Yunanlılar ve Yunan edebiyatı ile sanatını sevip onlarla rekabet içinde olan birçok Romalı için yazılmıştır. Bu tür insanlar, güzellik, insanlık, kültürel stil ve edebi üstünlükten hoşlanırlar. Dr. Luka bunların hepsini sağlar. Çağdaş Yunanlıların yanı sıra onların en belirgin kopyaları Fransızlardır. Luka’nın "dünyadaki en güzel kitap" olduğunu söyleyenin, bir Fransız olması şaşırtıcı değildir. (bkz. Luka'ya giriş) |
Yuhanna için hangi okuyucu grubu kalmıştır? Yuhanna, içinde herkes için bir şeyler olan, evrensel müjdedir. Tanrı’nın müjdesini bildirir. (Yuh. 20:30) ancak buna karşın derin Mesih İnanlı düşünürler tarafından da çok üstün tutulur. Belki anahtar budur: Yuhanna, "üçüncü ırk" içindir. Ne Yahudi ne de diğer uluslardan olmadıkları için ilk Mesih inanlılarına tanrı saymazların verdiği ad.
Diğer Dörtlü Motifler Eski Antlaşma’da, dört müjdenin vurguladıklarıyla çok güzel bir uyum sağlayan, birkaç dörtlü motif daha vardır. Rabbimizin unvanlarından biri olan "Filiz" aşağıdaki metinlerde bulunur: “...Davut'a... bir kök sürgünü (filiz)...bir kral” (Yeremya 23:5,6) “Hizmetkârım Filiz” (Zekeriya 3:8) “Adi Filiz olan adam” (Zekeriya 6:12) “Rab'bin Filiz'i” (Yeşaya 4:2) Eski Antlaşmada aynı zamanda, Müjdelerin ana temalarına tam olarak uyan, dört tane "işte" vardır. “İşte Kralın” (Zekeriya 9:9) “İşte Hizmetkârım” (Yeşaya 42:1) “İşte Adam” (Zekeriya 6:12) “İşte Tanrı’nız” (Yeşaya 40:9) Tapınaktaki kumaşların renkli oluşu, Müjde yazarlarının Rabbimizin sıfatlarını, dörtlü sunuş biçimine benzer: “Mor’un” Kralın Müjdesini yazan Matta için seçilmiş olduğu bellidir. Hakimler 8:26, bu rengin krallara uygun olduğunu göstermektedir. “Al” renkli boya, antik zamanlarda kırmızı renkli solucanı ezerek elde edilirdi. Bu Markos müjdesindeki “insan değil solucan” denilen (Mezmur 22:6) Hizmetkârın müjdesine işaret eder. “Beyaz”, kutsalların adil işlerini simgeler. (Esinleme 19:8) Luka, Mesih'in kusursuz insanlığını vurgular. “Mavi” adına gök dediğimiz safir kubbeyi simgeler. (Çıkış 24:10) bu da Yuhanna’da ki temel düşünce olan, Mesih'in Tanrılığının çekici bir şekilde sunulusudur. (William MacDonald’ın Kutsal Kitap Yorumu isimli kitabından.) |